آموزش سرمایه گذاری در بورس ایران

آموزش سرمایه گذاری در بورس ایران، برای شروع سرمایه‌گذاری در بورس ایران، ابتدا در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و احراز هویت شوید سپس یک کارگزاری معتبر انتخاب کرده و از طریق پنل آنلاین آن، نمادهای بورسی را خرید و فروش کنید با یادگیری تحلیل تکنیکال و بنیادی، اخبار اقتصادی را دنبال کرده و از هیجانات بازار پرهیز کنید .برای آشنایی بیشتر و کسب اطلاعات کامل تر، همراه ما در وب سایت سرمایه وب باشید.

سرمایه گذاری در بورس

سرمایه گذاری در بورس یعنی اختصاص سرمایه و پذیرش ریسک با این هدف که در مدت زمانی مشخص، سودی مشخص کسب کنیم. با توجه به ریزش‌های سنگین بازار سهام در سال‌های اخیر، احتمالاً این گزاره مطرح می‌شود که آیا بورس انتخاب درستی برای سرمایه‌گذاری است یا می‌توان در بازارهای دیگر بازدهی مشابه یا بعضاً بیشتری کسب کرد تجربه نشان داده است بازار سهام، نه‌تنها در ایران بلکه در تمام دنیا و علی‌رغم تمام نوسانات، در طولانی‌مدت همواره بهترین و پربازده‌ترین بازار است. اثبات این موضوع به دو شیوه امکان‌پذیر است. اول آنکه مقایسه سرمایه گذاری در بورس با سایر بازارها در یک دوره زمانی بلندمدت به ما نشان می‌دهد بورس بازدهی بالاتری داشته است. نمودار زیر، سوددهی بازارهای سرمایه‌گذاری در ایران طی 10 سال اخیر را نشان می‌دهد.

روش های سرمایه گذاری در بازار بورس 

روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار بورس ایران شامل موارد زیر است:

1.سرمایه‌گذاری مستقیم:
سرمایه‌گذار شخصاً با تحلیل و انتخاب سهام، اقدام به خرید و فروش می‌کند. نیازمند دانش بورسی و پیگیری بازار است.

2.سرمایه‌گذاری غیرمستقیم:
از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری (سهامی، درآمد ثابت، مختلط) یا شرکت‌های سبدگردان انجام می‌شود. مناسب افراد کم‌تجربه یا بدون زمان کافی.

3.خرید عرضه اولیه (IPO):
یکی از روش‌های محبوب سرمایه‌گذاری با ریسک کمتر، خرید سهام شرکت‌هایی است که برای اولین‌بار وارد بورس می‌شوند.

سرمایه گذاری مستقیم در بورس 

سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس به معنای خرید و فروش سهام توسط خود فرد و بدون واسطه (مثل صندوق‌ها یا سبدگردان‌ها) است. این روش نیازمند دانش و آگاهی کافی از بازار سرمایه است. مراحل اصلی آن عبارت‌اند از:

1.ثبت‌نام در سجام و دریافت کد بورسی:
ابتدا باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و پس از احراز هویت، کد بورسی بگیرید.

2.انتخاب کارگزاری و افتتاح حساب معاملاتی:
با انتخاب یک کارگزاری معتبر، پنل آنلاین معاملاتی دریافت می‌کنید تا بتوانید سهام خرید و فروش کنید.

3.تحلیل و انتخاب سهم:
با استفاده از تحلیل تکنیکال (نموداری) یا بنیادی (بررسی صورت‌های مالی شرکت‌ها) سهام مناسب انتخاب می‌شود.

4.مدیریت سرمایه و ریسک:
باید سرمایه خود را مدیریت کرده و از تصمیم‌های هیجانی و پرریسک خودداری کنید.

سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس 

سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس به معنای خرید و فروش سهام توسط خود فرد و بدون واسطه است. در این روش، شخص باید دانش کافی در زمینه تحلیل بازار داشته باشد تا بتواند تصمیمات آگاهانه بگیرد:

1.ثبت‌نام در سجام و دریافت کد بورسی:
برای فعالیت در بورس، ابتدا باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و احراز هویت شوید.

2.افتتاح حساب در یک کارگزاری:
پس از دریافت کد بورسی، باید از طریق یکی از کارگزاری‌ها حساب معاملاتی آنلاین ایجاد کنید.

3.یادگیری و تحلیل بازار:
برای انتخاب سهام مناسب، باید با تحلیل بنیادی (بررسی وضعیت مالی شرکت‌ها) و تحلیل تکنیکال (بررسی نمودار قیمت‌ها) آشنا باشید.

4.انجام معاملات آنلاین:
از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری، می‌توانید سهام مورد نظر را خرید و فروش کنید.

چالش های سرمایه گذاری 

سرمایه‌گذاری در بورس ایران دارای فرصت‌ها و چالش‌هایی است که شناخت آن‌ها می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر سرمایه‌گذاران کمک کند:

1.بازدهی بالاتر نسبت به بازارهای سنتی:
در بلندمدت، بورس می‌تواند سود بیشتری نسبت به بانک یا طلا داشته باشد.

2.قابلیت نقدشوندگی بالا:
سهام را می‌توان در هر زمان خرید یا فروش کرد، برخلاف برخی سرمایه‌گذاری‌ها مانند ملک.

3.تنوع گزینه‌های سرمایه‌گذاری:
امکان سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف (پتروشیمی، بانکی، فولاد، خودروسازی و…) وجود دارد.

4.شفافیت و نظارت:
سازمان بورس و نهادهای ناظر اطلاعات شرکت‌ها را منتشر می‌کنند که به شفافیت کمک می‌کند.

سرمایه گذاری با مبلغ کم 

سرمایه‌گذاری با مبالغ کم در بازارهای مالی، از جمله بورس، کاملاً امکان‌پذیر است و حتی توصیه می‌شود افراد تازه‌کار با سرمایه اندک شروع کنند تا تجربه کسب کرده و ریسک را کاهش دهند:

خرید سهام به‌صورت مستقیم:
در بورس تهران، می‌توان با حداقل حدود ۵۰۰ هزار تومان نیز سهام شرکت‌ها را خرید. برخی نمادها قیمت‌های پایینی دارند و برای شروع مناسب‌اند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری (غیرمستقیم):
بسیاری از صندوق‌های درآمد ثابت یا سهامی امکان سرمایه‌گذاری با ۱۰۰ هزار تومان یا کمتر را فراهم کرده‌اند. ریسک آن‌ها هم معمولاً کمتر است.

خرید عرضه اولیه‌ها:
اغلب عرضه‌های اولیه با مبالغ کم قابل خرید هستند و معمولاً در کوتاه‌مدت سوددهی خوبی دارند.

بهترین زمان سرمایه گذاری در بورس

بهترین زمان سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس ایران عموماً زمانی است که شرایط زیر برقرار باشد:

1.زمانی که بازار در شرایط ناامیدی است

مطالعه شاخص نسبتی قیمت دلار به شاخص کل بورس نشان می‌دهد که هرگاه این نسبت به سقف کانال تاریخی خود برسد، یعنی دلار رشد زیادی کرده و شاخص عقب‌تر است — این وضعیت معمولاً بهترین زمان خرید سهام به شمار می‌رود زمانی که نسبت به کف کانال نزدیک باشد، یعنی شاخص نسبت به دلار خیلی قوی‌تر بوده و خطر اصلاح بالا است.

2.در آغاز روند صعودی شاخص

همانطور که کارشناسان اشاره می‌کنند، آغاز روند صعودی شاخص بورس موقعیتی طلایی برای سرمایه‌گذاری است. در این دوره، ورود با دید بلندمدت می‌تواند بازده خوبی به همراه داشته باشد.

3.در زمان اصلاح یا نوسان بازار

در این شرایط، با استفاده از تحلیل تکنیکال و بنیادی می‌توان سهم‌هایی با ارزندگی بالا خرید، به‌خصوص اگر قیمت به سطوح حمایتی برسد. این موضوع به ویژه در نمادهای بنیادی قابل توجه است.

آشنایی با ساختار بازار سرمایه

ساختار بازار سرمایه ایران مجموعه‌ای از نهادهای نظارتی، بازارهای رسمی، نهادهای مالی و سامانه‌های معاملاتی است که به شفافیت، نظم و امنیت سرمایه‌گذاری کمک می‌کنند شورای عالی بورس اوراق بهادار در رأس این بازار قرار دارد و بالاترین رکن آن محسوب می‌شود. این شورا در سال 1384 تاسیس شد و نقش مهمی در تعیین راهبردهای بازار سرمایه و نظارت بر اجرای قانون بازار اوراق بهادار دارد. از دیگر ارکان اصلی بازار سرمایه در ایران می‌توان به سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت بورس اوراق بهادار تهران، شرکت فرابورس ایران، شرکت بورس کالای ایران و شرکت بورس انرژی اشاره کرد.

انواع بازارهای بورس در ایران

در بازار سرمایه ایران، انواع مختلفی از بازارهای بورسی وجود دارد که هرکدام با هدف مشخصی راه‌اندازی شده‌اند و دارای شرایط پذیرش، نوع دارایی و سطح ریسک متفاوتی هستند:

1.بورس اوراق بهادار تهران (TSE):

قدیمی‌ترین و رسمی‌ترین بازار سرمایه در ایران

محل معامله سهام شرکت‌های بزرگ، اوراق مشارکت، اوراق بدهی و ETF

دارای بازار اول (شرکت‌های قوی‌تر) و بازار دوم (شرکت‌های کوچک‌تر)

مثال: فولاد، فارس، شپنا، خودرو

2. فرابورس ایران (IFB):

بازاری منعطف‌تر برای پذیرش شرکت‌های کوچک‌تر یا تازه‌وارد.

صندق های سرمایه گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مهمترین ابزار مدیریت غیرمستقیم دارایی‌ها در بورس هستند. نهادهای مالی که وجوه سرمایه‌گذاران بازارهای مالی را در سبدی متنوع از دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند و به دلیل بهره‌گیری از تیمی متخصص و با تجربه در بورس و بازارهای مالی توانسته‌اند نظر فعالان بازارهای مالی را به ویژه در سال‌های اخیر به خود جلب کنند:

صندوق‌های قابل معامله:

صندوق‌هایی هستند که معامله واحدهای آن به صورت آنلاین و از طریق کارگزاری‌ها انجام می‌شود. شما می‌توانید واحدهای صندوق قابل معامله را به راحتی و با جست‌وجوی نماد آنها در سامانه معاملاتی آنلاین تمامی کارگزاری‌ها خرید و فروش کنید.

صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال:

صدور بورس وسهام در واقع به معنای خرید واحدهای صندوق‌های صدور و ابطالی و ابطال به معنای فروش واحدهای این صندوق‌ها است. برای صدور و ابطال یعنی خرید و فروش واحدهای این صندوق‌ها، باید به صورت حضوری به شعب مورد تایید صندوق مراجعه کرد. البته خرید و فروش واحدهای برخی از صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال هم به صورت آنلاین امکان‌پذیر شده است. برای خرید واحدهای این صندوق‌ها، نیازی به دریافت کد معاملاتی نیست.

انواع صندق های سرمایه گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری از نظر میزان ریسک و بازدهی و ترکیب پرتفوی سرمایه‌گذاری به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که تعدادی از این صندوق‌ها عبارتند از:

صندوق‌های سهامی

بخش عمده پرتفوی صندق های سهامی شامل سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار بورس است و سرمایه‌گذاری در آن برای افرادی که ریسک‌پذیری بالایی دارند، مناسب خواهد بود. بازدهی این صندوق‌ها به شدت تحت تأثیر شرایط کلی بازار سرمایه قرار دارد.

صندوق‌های با درآمد ثابت

بخش عمده پرتفوی شامل اوراق با درآمد ثابت است و سرمایه‌گذاری در آن برای افرادی که ریسک‌پذیری پایینی دارند، مناسب است. بازده این صندوق‌ها تقریباً ثابت خواهد بود.

صندوق‌های مختلط

تقریباً نیمی از پرتفوی شامل سهام شرکت‌های مختلف بازار سرمایه و نیم دیگر، شامل اوراق بهادار با درآمد ثابت می‌شود. بنابراین میزان ریسک و بازدهی این صندوق‌ها در محدوده‌ای بین صندوق‌های سهامی و صندوق‌های با درآمد ثابت قرار دارد.

صندوق‌های طلا

بخش عمده پرتفوی این صندوق‌ها شامل اوراق بهادار مبتنی بر است و سرمایه‌گذاری در آن برای افرادی که ریسک‌پذیری بالایی دارند، مناسب است. بازدهی این صندوق‌ها تقریباً مشابه بازدهی سکه طلا خواهد بود.

صندوق‌های شاخصی

بخش عمده پرتفوی سهام شاخص‌سازی هستند که در تعیین نوسانات یکی از شاخص‌های بازار تاثیرگذارند و الگوی حرکتی آنها مشابه الگوی حرکتی شاخص مورد نظر است. این صندوق‌ها بازدهی مشابه بازه شاخص مبنا را خواهند داشت.

مهم ترین مفاهیم صندق

در دنیای سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از بهترین ابزارها برای مدیریت دارایی افراد ناآشنا با بورس یا کسانی هستند که زمان یا تخصص کافی برای تحلیل ندارند. برای استفاده بهتر از این صندوق‌ها، آشنایی با مفاهیم کلیدی آن‌ها ضروری است.

واحد (یونیت)

کوچک‌ترین جزء از یک صندوق سرمایه‌گذاری واحد یا یونیت نامیده می‌شود.

قیمت صدور هر واحد

هزینه‌ای که باید سرمایه‌گذار برای خریداری یک واحد از صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر صدور و ابطال بپردازد.

قیمت ابطال هر واحد

مبلغی که باید به سرمایه‌گذار بابت فروش یک واحد از صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر صدور و ابطال پرداخت شود.

ارزش خالص دارایی هر واحد (NAV)

با کسر بدهی‌های صندوق از دارایی‌های آن، ارزش خالص دارایی یک صندوق به دست می‌آید و با تقسیم این ارزش خالص دارایی‌ها بر تعداد واحدهای صندوق، ارزش خالص دارایی هر واحد به دست خواهد آمد

معاملات عمده در بازار بورس ایران

به معاملاتی که طی آن، حجم بسیار زیادی از سهام شرکتی با قیمتی که متفاوت و عموماً بالاتر از قیمت تابلوی سهم است معامله شود، معاملات عمده گفته می‌شود. در این معاملات، در مواقعی این امکان وجود دارد که محدودیت حجمی و دامنه نوسان معین شده و قانونی بازار برای سهم مورد نظر، رعایت نشود. معملات عمده با یکی از این دو شرط قابل انجام است:

تعداد سهامی که مورد معامله قرار می‌گیرد، درصد مشخصی از کل سهام شرکت باشد حجم معاملات انجام‌شده در دوره‌ای مشخص، از کل حجم معاملات انجام‌شده بازار بیشتر باشد.

معاملات عمده خود به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

معاملات عمده نوع اول:

در این معاملات، تعداد سهامی که مورد معامله قرار می‌گیرد، مساوی با ۵ درصد از کل سهام شرکت یا بیشتر از ۵ درصد از آن خواهد بود.

معاملات عمده نوع دوم:

در این معاملات، تعداد سهامی که مورد معامله قرار می‌گیرد، مساوی با ۱ درصد از کل سهام شرکت یا بیشتر از ۱ درصد از آن و کمتر از ۵ درصد خواهد بود.

معاملات بلوکی در بازار بورس 

به معاملاتی که طی آن درصد زیادی از سهام یک شرکت به شخص حقوقی دیگری انتقال پیدا می‌کند، بدون اینکه تاثیر چندانی بر قیمت جاری سهم در تابلو آن داشته باشد، معاملات بلوکی گفته می‌شود. در معاملات بلوکی، محدودیت حجمی و دامنه نوسان رعایت نخواهد شد و در اغلب اوقات قیمت معامله شده در معاملات بلوکی، بالاتر از قیمت تابلوی سهم خواهد بود و زمانی که با انتشار آگهی در خصوص عرضه بلوک، میزان تقاضا در سهم مورد نظر افزایش پیدا می‌کند، می‌توان انتظار افزایش قیمت سهم را داشت.

مزایای معاملات بلوکی:

وجود انعطاف بیشتر در مدیریت عرضه و تقاضا

کاهش دادن هزینه‌های معاملاتی

تحت تاثیر قرار ندادن بازار خُرد

هبود نقدشوندگی و افزایش کارایی بازار

امکان انجام فرآیند تسویه وجوه معامله خارج از اتاق پایاپای

انواع معامله گران در بورس ایران

در بازار بورس ایران، معامله‌گران بر اساس نوع رفتار، اهداف، مهارت و مدت‌زمان سرمایه‌گذاری به چند دسته تقسیم می‌شوند. شناخت این دسته‌ها به شما کمک می‌کند تا جایگاه خود را در بازار بهتر بشناسید و استراتژی مناسب‌تری انتخاب کنید.

انواع معامله‌گران در بورس ایران:

1.معامله‌گران کوتاه‌مدت (نوسان‌گیرها):

هدف: کسب سود از نوسان‌های کوتاه‌مدت قیمت (از چند ساعت تا چند روز)

ابزار اصلی: تحلیل تکنیکال، تابلوخوانی، روان‌شناسی بازار

ریسک بالا و نیاز به تجربه زیاد
مثال: خرید سهم در صف فروش و فروش آن در یکی دو روز آینده با 5–10٪ سود

2.معامله‌گران میان‌مدت:

بازه سرمایه‌گذاری: از چند هفته تا چند ماه

ترکیبی از تحلیل تکنیکال و بنیادی

سود کمتر از بلندمدت اما سریع‌تر
مثال: خرید سهم با پتانسیل رشد در گزارش‌های فصلی و فروش پس از اعلام سود

3.سرمایه‌گذاران بلندمدت:

دیدگاه چندماهه تا چندساله

تمرکز بر تحلیل بنیادی و سودآوری شرکت‌ها

کمتر تحت تأثیر نوسانات کوتاه‌مدت
مثال: خرید سهم بنیادی مثل فولاد یا فارس برای چند سال آینده

4.معامله‌گران احساسی (غیرحرفه‌ای):

تصمیم‌گیری بر اساس جو بازار، شایعات و فضای مجازی

رفتار هیجانی، خرید در سقف و فروش در کف

بیشترین ضرر را معمولاً این گروه می‌کند
توصیه: اگر در این دسته هستید، بهتر است با صندوق‌های سرمایه‌گذاری شروع کنید.

5.معامله‌گران الگوریتمی (مؤسسات یا حرفه‌ای‌ها):

استفاده از الگوریتم‌ها و ربات‌ها برای انجام معاملات

سرعت بالا، حجم معاملات زیاد، معمولاً متعلق به نهادهای بزرگ

در حال حاضر در ایران، به‌صورت محدود و تحت نظارت انجام می‌شود

6.معامله‌گران حقوقی:

بانک‌ها، صندوق‌های بازنشستگی و…

تأثیرگذار بر روند بازار (خرید یا فروش سنگین)

اهداف بلندمدت یا مدیریت نقدینگی

تحلیل تکنیکال در بورس ایران

1.روند قیمتی و فاصله از سقف تاریخی: قیمت کنونی حدود ۴۰,۰۰۰ تومان است که تقریباً ۵۱٪ کمتر از سقف تاریخی حدود ۸۳,۰۰۰ تومان قرار دارد—نشانه پتانسیل با

2.قدرت فروش حقیقی‌ها: قدرت فروش حقیقی‌ها در چند ماه گذشته بسیار بالا بوده (تا حدود ۵۸٪ در دوره‌های ۲۰، ۱۵، ۱۰ روزه)، ولی در آخرین روز تقریباً به صفر رسیده است—این می‌تواند نشانه خستگی عرضه و احتمال بازگشت خریداران در کوتاه‌مدت باشد.

3.شاخص‌های ریسک تکنیکال و بنیادی: نمره تحلیل تکنیکال و ریسک بازده حدود ۵.۸ از ۱۰ است، در حالی که فروش و رشد ماهانه نمرات بالایی دریافت کرده‌اند. این ترکیب از ثبات نسبی قیمت و قدرت فروش قابل توجه، موقعیتی با احتیاط ولی پتانسیل رشد نشان می‌دهد.

4.سطوح حمایتی و مقاومتی کلیدی:

حمایت میانی حدود ۳۰,۰۰۰–۳۸,۰۰۰ تومان (مطابق تحلیل‌های گذشته و مناطق کف)

مقاومت مهم در بازه ۴۵,۰۰۰–۵۵,۰۰۰ تومان با احتمال مواجهه چند گام مقاومتی قبل از سقف تاریخی

5.سناریو کوتاه‌مدت و میان‌مدت: اگر قیمت بالای سطح حمایت فعلی حدود ۳۸–۴۰ هزار تومان تثبیت شود و تقاضای هجومی (حجم بالا) در محدوده مقاومت شکسته شود، حرکت تا ۵۵٫۰۰۰ تومان و حتی نزدیک سقف تاریخی قابل انتظار است. در غیر این صورت، احتمال ادامه نوسان در محدوده رنج فعلی بالاست.

در صورت تثبیت قیمت بالای حوالی ۳۸–۴۰ هزار تومان و کاهش فروش حقیقی‌ها، فرصت رشد هدف‌مند تا ۵۵ هزار تومان یا حتی سقف قبلی (~۸۳ هزار تومان) ایجاد می‌شود. بهتر است در صورت برگشت تقاضای حقیقی و افزایش حجم معاملات، نقطه ورود مناسب ارزیابی شود؛ اما در شرایط فعلی و در صورت تداوم ضعف تقاضا، صبر کردن و دنبال تغییر بنیادی در تابلوخوانی‌ سهم منطقی‌تر خواهد بود.

⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬

اوراق قرضه چیستاوراق بدهی بورس چیستاوراق بهادار چیست

مطالعه بیشتر