سرمایه وب | سرمایه وب SarmayeWeb
در دنیای پر نوسان بازار های مالی، شناخت و مدیریت احساسات، به ویژه ترس از ضرر، نقشی کلیدی در موفقیت سرمایه گذاری ایفا می کند. برای آشنایی بیشتر و کسب اطلاعات کامل تر، همراه ما در وب سایت سرمایه وب باشید.
روانشناسی ضرر و زیان
این روز ها بسیاری از سرمایه گذاران در بازار سرمایه دچار رفتار های هیجانی شده‌اند. ممکن است در ابتدای بازار، پرتفوی شما سبز باشد اما تنها چند ساعت بعد، با سبدی کاملا قرمز مواجه شوید.
چه عواملی باعث می شوند صف خرید به صف فروش تبدیل شود؟ آیا خبری مهم منتشر شده؟ آیا تنشی سیاسی یا اقتصادی در جریان است؟
اگر پاسخ همه این سوال ها منفی است، پس علت را باید در درون خود جست و جو کنیم؛ جایی که ترس از ضرر ما را وادار به تصمیمات احساسی می کند.
دلیل و علائم ترس از تصمیم گیری
ترس تجربه ای شخصی است و در افراد مختلف به شکل های گوناگون بروز پیدا می کند. برای مثال ممکن است فردی از ارتفاع بترسد در حالی که فرد دیگر در ارتفاع کار کند.
همین موضوع در بازار سرمایه نیز صادق است. ترس از دست دادن سرمایه، باعث می شود بسیاری از افراد در اولین منفی، سهم خود را بدون بررسی دقیق بفروشند.
دلایل بروز ترس در سرمایه گذاری
سه عامل مهم می توانند منجر به ترس در بازار شوند:
- تجربیات شخصی: اگر قبلا در بازار ضرر کرده باشید، ممکن است در موقعیت مشابه، زودتر دست به فروش بزنید.
مثلا سهمی را نگه داشته اید اما با کاهش قیمت، بخش زیادی از سودتان را از دست داده اید. این تجربه در آینده باعث واکنش سریع و هیجانی شما می شود.
- تجربیات دیگران: شنیدن داستان شکست دیگران مثل ضرر کردن یکی از نزدیکان، ممکن است شما را نیز نگران کند. اما این نگرانی نباید مبنای تصمیم گیری باشد. مهم است که اشتباهات آن ها را بررسی کرده و از آن ها درس بگیرید.
- رفتار توده وار: بسیاری از سرمایه گذاران بدون تحلیل شخصی، تنها به پیروی از دیگران سهمی را می خرند یا می فروشند. نتیجه این رفتار، صف خرید و صف فروش های شدید در یک روز است.
افرادی که دلیل خریدشان مشخص نیست، به راحتی دچار ترس می شوند و اقدام به فروش در قیمت پایین می کنند.
روانشناسی ضرر چیست
روانشناسی ضرر به بررسی واکنش های احساسی افراد نسبت به زیان و احتمال آن می پردازد.
افراد به طور طبیعی نسبت به ضرر حساس تر هستند و تحقیقات نشان می دهد که درد روانی ناشی از ضرر، تقریبا دو برابر بیشتر از لذت ناشی از سود است.
این واکنش روانی باعث می شود افراد در بازار، رفتار های افراطی از خود نشان دهند؛ مثل نگه داشتن سهم برای مدت بیش از حد طولانی یا فروش سریع آن در اولین افت قیمت.
اثر زیان گریزی بر رفتار سرمایه گذاران
زیان گریزی باعث می‌شود افراد بیشتر به اخبار منفی توجه کنند تا اخبار مثبت. هیچ سرمایه گذاری وجود ندارد که تا کنون دچار ضرر نشده باشد.
اما ضررها می توانند آموزنده باشند. اگر بتوانید از اشتباهات گذشته یاد بگیرید و آن ها را یادداشت کنید، احتمال تکرارشان کاهش می یابد. در واقع گاهی یک زیان کوچک می تواند از زیانی بزرگ تر جلوگیری کند.
شناخت تله های روانی در سرمایه گذاری
آگاهی از دام های روانی به شما کمک می کند در زمان بحران منطقی رفتار کنید.
شناخت رفتار های توده وار، هیجانی یا اشتباهات رایج سرمایه گذاران می تواند در تحلیل بازار و تصمیم گیری به شما کمک کند.
برای مثال اگر بدانید که چه زمانی در بازار حباب قیمتی شکل گرفته یا ترس کاذب حاکم است، می توانید از این فرصت ها استفاده کرده و بهترین زمان ورود یا خروج از بازار را انتخاب کنید.
روانشناسی ضرر
با درک بهتر روانشناسی ضرر، می توانید رفتار سرمایه گذاران را پیش بینی کرده و فرصت های خوبی برای خرید یا فروش شناسایی کنید.
برای مثال اگر بازار طلا و ارز به دلیل افزایش قیمت ها بازدهی مناسبی نداشته باشد، بازار سهام می تواند گزینه جذابی باشد؛ به ویژه در صنایعی که متناسب با رشد نرخ ارز، هنوز رشد نکرده اند.
سرمایه گذاران هوشمند معمولا به جای تصمیمات احساسی، بر پایه تحلیل و استراتژی های عقلایی عمل می کنند. آن ها نه تنها در برابر نوسانات مقاوم هستند، بلکه از فرصت های ایجاد شده توسط رفتار های هیجانی دیگران نیز بهره می برند.
اگر می خواهید در بازار موفق باشید، باید احساسات خود را بشناسید و اجازه ندهید ترس، طمع یا هیجان بر تصمیم گیری هایتان غلبه کند.
چگونه در زمان معاملات منطقی رفتار کنیم
همان طور که اشاره کردیم، داشتن یک ذهنیت درست به اندازه داشتن دانش و تجربه مهم است. اگر ذهنیت درستی داشته باشید، هنگام تغییرات ناگهانی بازر یا هر موقعیت بحرانی دیگری، بهتر می توانید با شرایط کنار بیایید و تصمیم درستی بگیرید.
یکی از بهترین روش ها برای کنترل این واکنش ها این است که بدانید چه نوع شخصیتی دارید. اگر شخصی هستید که به راحتی مغلوب احساسات می شوید، می توانید تمرین کنید و خودتان را برای شرایط بحرانی احتمالی آماده کنید.
و اگر بدانید معمولا عجولانه تصمیم گیری می کنید، در مواقع بحرانی می دانید که ممکن است تصمیم تان نسنجیده باشد و بیشتر تامل می کنید.
روش دیگری که می توانید واکنش روانی به موقعیت های بحرانی را کنترل کنید، این است که یک پلن مشخص داشته باشید. با داشتن یک پلن معاملاتی راحت تر می توانید خونسرد و منطقی عمل کنید.
پلن معاملاتی به شما این امکان را می دهد که بدانید چه مقدار زمان، چه قدر سرمایه و چه منابعی را باید به معاملات اختصاص دهید و مهم تر از همه اینکه یک استراتژی مشخص دارید که می توانید آن را دنبال کنید.
و این ها در نهایت به شما کمک می کند تا استرس کمتری داشته باشید، چون مبهم بودن مسیر و اینکه معامله گر نداند چه کاری باید بکند، استرس و اضطراب او را بالا می برد.
درک ترس از ضرر در سرمایه گذاری
هیچ کس از دست دادن پول خوشحال نمی شود؛ به ویژه زمانی که موضوع، سرمایه و آینده مالی او باشد. ترس از ضرر، یکی از رایج ترین احساساتی است که می تواند سرمایه گذار را فلج کند.
این ترس نه تنها موجب نگهداری طولانی مدت سرمایه گذاری های زیان ده می شود، بلکه باعث فروش زود هنگام سهام سودده نیز خواهد شد.
این نوع تصمیم گیری احساسی در حوزه روانشناسی رفتاری به عنوان اثر تمایل (Disposition Effect) شناخته می شود.
برتری ترس از ضرر بر میل به سود
مطالعات روان شناسی نشان داده اند که درد روانی ناشی از زیان، تقریبا دو برابر بیشتر از لذت ناشی از کسب سود است.
تازه کار ها اغلب با امید واهی به بازگشت روند، سرمایه گذاری زیان ده خود را حفظ می کنند؛ در حالی که تمام شواهد خلاف آن را نشان می دهد.اقتصاد دانان رفتاری، این رفتار را یکی از سوگیری های شناختی رایج می دانند.
اگر چه برخی تحقیقات، وجود این پدیده را زیر سوال می برند، اما واقعیت این است که ترس شدید از زیان می تواند افراد را به سمت تصمیم های غیر منطقی و زیان بار سوق دهد.
تاثیر ترس از ضرر بر رفتار سرمایه گذاران
روانشناسی ضرر می تواند یکی از دلایل اصلی نوسان نامتقارن در بازارهای مالی باشد. نوسانات در بازار نزولی معمولا شدید تر از نوسانات در بازارهای صعودی است.
طبق نظریه چشم انداز، انسان ها بیشتر از آنکه به دنبال کسب سود باشند، تمایل دارند از زیان دوری کنند.
این ترس حتی ممکن است منجر به سوگیری منفی شود؛ یعنی توجه و تمرکز بیش از حد روی اخبار بد و نادیده گرفتن اخبار خوب، که می تواند باعث از دست دادن فرصت های رشد در بازارهای صعودی شود.
چگونه ترس از ضرر را کاهش دهیم
یکی از روش های موثر برای کاهش اثر ترس، استفاده از استراتژی های تخصیص دارایی و پایبندی به برنامه های از پیش تعیین شده است.
تلاش برای زمان بندی بازار اغلب منجر به تصمیم های هیجانی می شود. در مقابل، استراتژی هایی مثل سرمایه گذاری فرمولی می توانند سرمایه گذار را در مسیر منطقی نگه دارند.
برای مثال، برنامه های نسبت ثابت با حفظ نسبت مشخص بین دارایی های پر ریسک و کم ریسک، از طریق خرید و فروش دوره ای دارایی ها، تعادل پرتفوی را حفظ می کنند.
برخلاف سرمایه گذاری حرکتی، که از روندها پیروی می کند، این روش ها بر منطق و نظم تاکید دارند.
نقش روانشناسی در تصمیم گیری مالی
امور مالی رفتاری، بینشی ارزشمند درباره فرآیند تصمیم گیری انسان ها ارائه می دهد. این دانش به ما کمک می کند تا درک بهتری از صعود ها و سقوط های بازار داشته باشیم.
سرمایه گذاران موفق به جای انکار اشتباهات، آن ها را تحلیل کرده و از آن ها درس می گیرند. ضررها اجتناب ناپذیرند، اما می توانند آموزنده باشند؛ به شرطی که بدون تعصب و با رویکردی منطقی با آن ها مواجه شویم.
مقابله روانی با ضررهای مالی
زیان های مالی به ویژه در مواقع حساس زندگی مثل بازنشستگی یا خرید خانه، فشار زیادی به فرد وارد می کنند.
واکنش های هیجانی به این ضررها می تواند وضعیت را بدتر کند. مدیریت روانی ضرر، بهتر از تلاش برای جبران سریع آن از طریق سرمایه گذاری های مخاطره آمیز است.
استراتژی های ناکار آمد مقابله با ضرر
سرکوب احساسات: نادیده گرفتن احساسات منفی ناشی از ضرر، معمولا باعث بازگشت شدیدتر آن ها می شود و ممکن است مشکلات خانوادگی یا شغلی ایجاد کند.
فرافکنی: برخی افراد مسئولیت ضرر را به دیگران نسبت می دهند، بدون آنکه به تصمیمات اشتباه خود توجه کنند.
انکار و خودفریبی: نگه داشتن سرمایه گذاری های شکست خورده با این تصور که “قیمت دوباره بالا می رود”، رفتاری مخرب و رایج است.
استراتژی های صحیح برای مقابله با ضرر
درس گرفتن از اشتباهات: وقتی نمی توان ضرر را از کسی یا جایی جبران کرد، باید از آن یاد گرفت و در آینده محتاط تر بود.
ارزیابی مجدد استراتژی ها: اگر بیش از حد ریسک کرده اید یا به افراد نادرست اعتماد کرده اید، باید در آینده با تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری، ریسک را کاهش دهید.
واقع بینی و پذیرش اشتباه: اگر قربانی فریب یا طمع شده اید، باید با واقعیت رو به رو شوید و دلیل تصمیم خود را بررسی کنید. شناخت دقیق اشتباهات گذشته، بهترین راه برای پرهیز از تکرار آن هاست.
در صورت نیاز، کمک حرفه ای بگیرید: ضرر های بزرگ ممکن است اثرات روانی شدیدی ایجاد کنند.
در این موارد، مراجعه به مشاور مالی یا روان شناس می تواند مفید باشد. استفاده از راهنمایی متخصصان می تواند مسیر بازگشت به سرمایه گذاری منطقی و موفق را هموار کند.
⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬
شاخص ترس و طمعمسیر یادگیری تحلیل تکنیکاللیست بهترین صرافی ارز دیجیتال های ایرانی
